qırmızı

sif.

1. Qan rəngli; al. Qırmızı boya. Qırmızı şərab. – Gəlin ağlayır; gözlərinin yaşları od kimi tökülüb, qırmızı yanaqlarını dağlayır. Ç.. . . Zəhra xala stol qoyub, üstünə qırmızı örtük salmışdı. M. C.. Günəşli günlərdə yerlərə səpilmiş yaşıl, qırmızı, sarı yarpaqlarla . . döşənmiş kimi görünən meşə indi tutqun, bozumtul bir rəng almışdı. M. Rz..

2. məc. Gözəllik, parlaqlıq, aydınlıq, fərəh doğuran şey mənasında. Yox olar qar, boran, günəş də doğar; Yetişər qırmızı, sevimli bahar. A. Ş..

3. Bax qızıl 3-cü mənada. Qırmızı qvardiya – bax qvardiya. // İs. mənasında, yalnız cəm şəklində: qırmızılar tar. – inqilabçılar, kommunistlər, inqilabi qoşunlar. Kremlin, o indi də qırmızılar oynağı; Neronların Roması yanında heçdir belə. . . A. İldırım.

4. məc. Nəzakətsizlik dərəcəsində açıq; açıq danışan, sözü üzə deyən. Telli qırmızı z. danışmağı sevirdi. Ə. Vəl.. // Tamamilə açıq, açıq-aydın, kobudcasına. . . Əgər baxıb görsən ki, bu cürə qırmızı yalançılığı zarafata salıb gülürlər, onda bəd olmaz ki, biz də işimizi irəli aparmaq üçün o cürə «hileyi-siyasi»lərə əl ataq. Ü. H..

5. Bəzi mürəkkəb terminlərin birinci tərkib hissəsi; məs.: qırmızı turp, qırmızı üskükotu, qırmızı şüalar.

◊ Qırmızı ağac – qiymətli mebel və s. üçün istifadə edilən bəzi ağacların, xüsusilə tropik ağacların oduncağı. Qırmızı ağacdan qayrılmış mebel. Qırmızı guşə – bax guşə. Qırmızı lövhə – bax lövhə. Qırmızı yumurta bayramı – bax qızıl.